Leanann Oifig an Scrúdaitheora ag cuidiú leis an gcúirt maoirseacht a dhéanamh ar leachtuithe de réir Acht na gCuideachtaí roimh 2014 agus tugann siad aird faoi leith ar iad a thabhairt chun conclúide go tráthúil agus iarratais ar orduithe deiridh a thabhairt os comhair na cúirte.
Leagtar amach thíos an fhaisnéis a bhaineann le leachtuithe cúirte roimh Acht 2014.
Leachtuithe Cúirte
Tá dlínse fhairsing ag an Ard-Chúirt cuideachtaí a fhoirceannadh agus leachtaitheoirí oifigiúla a cheapadh. Is é an bealach is gnáiche a ndéanann cuideachtaí cúirt a fhoirceannadh nuair a chuireann creidiúnaí achainí i láthair mar gheall ar fhiach neamhíoctha.
Cuirtear achainí chun cuideachta a fhoirceannadh i láthair in Oifig Lárnach na hArd-Chúirte do dhuine de na cláraitheoirí a cheapann an t-am agus an áit a bhfuil an achainí le héisteacht.
An t-ordú foirceanta
Ar ordú a dhéanamh chun cuideachta a fhoirceannadh, ceapann an chúirt leachtaitheoir oifigiúil de ghnáth agus déanann sí roinnt orduithe coimhdeacha.
Imeachtaí os comhair an Scrúdaitheora
Nuair a dhéanann an Ard-Chúirt ordú chun cuideachta a fhoirceannadh ceanglaítear ar an leachtaitheoir oifigiúil nó a ghníomhaire Fógra Imeachta a eisiúint.
Tugann an fógra seo, a sheirbheáiltear ar na páirtithe a tháinig i láthair ag éisteacht na hachainí le haghaidh an fhoirceanta, dáta (ar a dtugtar dáta fillte) d’éisteacht os comhair Scrúdaitheoir na hArd-Chúirte.
Ról an Leachtaitheora Oifigiúil
Tá sé de dhualgas ar an leachtaitheoir oifigiúil sócmhainní na cuideachta a chaomhnú, a réadú agus a dháileadh. Is gnách go gceanglaítear ar an leachtaitheoir oifigiúil an t-airgead go léir a fhaigheann sé a íoc isteach i gcuntas i mBanc na hÉireann ag a bhrainse ag 2 Faiche an Choláiste le cuntas a choinnítear i gcomhainmneacha an leachtaitheora oifigiúil agus an scrúdaitheora.
Tá cumhachtaí agus dualgais leachtaitheora oifigiúil leagtha amach in alt 231 d’Acht na gCuideachtaí 1963. Féadfaidh an leachtaitheoir oifigiúil na cumhachtaí atá leagtha amach i bhfo-alt (1) a fheidhmiú le ceadú na cúirte nó an Choiste Iniúchta.
Féadfaidh an leachtaitheoir oifigiúil iad siúd atá i bhfo-alt (2) a fheidhmiú gan an toiliú sin ach féadfaidh sé a chinneadh, ar a chosaint féin, iarratas a dhéanamh chun na cúirte ar cheadú chun na cumhachtaí sin a fheidhmiú in aon chás ar leith.
De réir fho-alt (3) beidh feidhmiú na gcumhachtaí a thugtar leis an alt seo ag leachtaitheoir i gcás foirceannadh ag an gcúirt faoi réir rialú na cúirte, agus féadfaidh aon chreidiúnaí nó ranníocóir iarratas a dhéanamh chun na cúirte maidir le haon fheidhmiú, nó le haon fheidhmiú a bheidh beartaithe, ar aon chumhacht acu sin.
De bhun fho-alt (4) féadfaidh an chúirt a fhoráil, le haon ordú, go bhféadfaidh an leachtaitheoir, mura bhfuil aon choiste iniúchta ann, aon chumhacht dá luaitear i bhfo-alt (1) a fheidhmiú gan ceadú na idirghabháil ná cúirte. I bhformhór na gcásanna ina bhfuil aon sócmhainní ann ar chor ar bith beidh roinnt iarratas ag an leachtaitheoir oifigiúil chun na cúirte ar cheadú feidhmiú cumhachtaí nó treoracha maidir leis an dóigh ar cheart daoine eile a fheidhmiú.
Is minic a dhéantar iarratais eatramhacha ar íocaíochtaí i leith luach saothair oifigiúil leachtaitheoirí agus a chostais dhlíthiúla agus ar shaoirse dáiltí a dhéanamh ar chreidiúnaithe le linn leachtaithe.
Srian ar Stiúrthóirí - Acht na gCuideachtaí, 1990
Foráiltear leis an gcuid seo, i gcás go bhfuil cuideachta dócmhainneach, go gcuirfear srian ar na daoine a bhí ina stiúrthóirí ar an gcuideachta laistigh de dhá mhí dhéag díreach roimh thosach an leachtaithe gníomhú mar stiúrthóirí nó mar oifigigh cuideachta ar feadh tréimhse cúig bliana mura rud é go bhfuil an chúirt sásta gur ghníomhaigh siad go macánta agus go freagrach.
Ceanglóidh an chúirt ar leachtaitheoirí oifigiúla iarratas a dhéanamh faoin alt i gcásanna ina bhfuil an chuideachta dócmhainneach ionas go mbeidh an chúirt in ann a feidhm a fheidhmiú. Is é an cleachtas reatha na hiarratais sin ar éisteacht a liostú ag tús gach téarma cúirte.
Tugtar fógra faoi ainmneacha na stiúrthóirí sin atá srianta faoin alt seo do Chláraitheoir na gCuideachtaí a choinníonn clár de na stiúrthóirí lena mbaineann. Tugann oifigeach forordaithe an fógra sin i bhfoirm fhorordaithe.
Is oifigigh fhorordaithe iad Scrúdaitheoir agus Cláraitheoirí na hArd-Chúirte chun críocha alt 150.
An foirceannadh a chríochnú
Nuair a dhéantar sócmhainní uile na cuideachta atá faoi leachtú a réadú, déanann an leachtaitheoir oifigiúil iarratas chuig an gcúirt ar Ordú Deiridh. De ghnáth bíonn foráil san ordú seo le haghaidh aon chostais agus costais gan íoc a bhaineann leis an leachtú agus costais agus luach saothair an leachtaitheora oifigiúil nó aon iarmhéid de.
Sa chás ina mbíonn go leor airgid ann ordaítear san ordú go ndéanfar iarmhéid na sócmhainní a dháileadh ar chreidiúnaithe na cuideachta (tar éis aon íocaíochtaí eatramhacha a rinneadh de réir ordú na cúirte le linn an leachtaithe a chur san áireamh) sna tosaíochtaí arna gcinneadh de réir dlí. Déantar aon bharrachas atá fágtha tar éis na híocaíochta ina iomláine de na creidiúnaithe agus an t-ús atá dlite do na creidiúnaithe conarthacha a dháileadh ar scairshealbhóirí na cuideachta.
Foráiltear leis an ordú freisin go gcuirtear an Banna Leachtaitheoirí Oifigiúla ar neamhní nuair a thabharfar Deimhniú na Scrúdaitheoirí don Phríomh-Oifig i dTeastas na Scrúdaitheoirí á rá go bhfuil gnóthaí na cuideachta foirceanta go hiomlán agus go bhfuil an chuideachta díscaoilte ar an gcomhdú den deimhniú sin le Cláraitheoir na gCuideachtaí.
An reachtaíocht chuí
An tAcht um Chosaint Fostaithe (Dócmhainneacht Fostóirí) 1984
An tAcht Cumann Foirgníochta 1989
An tAcht Leasa Shóisialaigh (Leasaithe) 1993
An tAcht um Idirghabhálaithe Infheistíochta 1995
An tAcht um Chúiteamh d’Infheisteoirí, 1998.
Rialacha na nUaschúirteanna 1986 (S.I. Uimh. 15 de 1986)
Rialacha na nUaschúirteanna (Uimh. 3) 1991 (S.I. Uimh. 147 de 1991)
Rialacha na nUaschúirteanna (Uimh. 4) 1991 (S.I. Uimh. 228 de 1991)
Rialacha na nUaschúirteanna (Uimh. 2) 1991 (S.I. Uimh. 265 de 1993)
Rialacha na nUaschúirteanna (Uimh. 1) 1994 (S.I. Uimh. 191 de 1994)
Acht na gCuideachtaí 1990 (Míreanna IV agus VII) Rialachán 1991 (S.I. Uimh. 209 de 1991)